پنجشنبه‌شب، ۲۷ دی‌ماه ۱۴۰۳، وبینار تخصصی «ارتباطات سلامت: راهکاری برای مقابله با اطلاعات نادرست» به میزبانی انجمن روابط عمومی آذربایجان شرقی و با دبیری و اجرای ابراهیم مولائی برگزار شد. این رویداد آنلاین که با سخنرانی دکتر حسام‌الدین ریاحی، پژوهشگر حوزه رسانه و سلامت، و دکتر فرزانه کوهی، فعال و پژوهشگر ارتباطات سلامت همراه بود، به بررسی چالش‌های ارتباطات سلامت در عصر دیجیتال و ارائه راهکارهایی برای ارتقای سواد سلامت در جامعه اختصاص داشت.
سخنان آغازین ابراهیم مولائی: اهمیت ارتباطات سلامت
وبینار با سخنان ابراهیم مولائی آغاز شد. وی با تاکید بر اهمیت روزافزون موضوع ارتباطات سلامت در جهان امروز گفت: “دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، مملو از اطلاعاتی است که هر روز از رسانه‌ها و فضای مجازی به سمت ما سرازیر می‌شود. اما حقیقت این است که بخش زیادی از این اطلاعات پایه علمی ندارد و در بسیاری از موارد موجب گمراهی یا آسیب به جامعه می‌شود.”
مولائی با اشاره به وظایف کلیدی حوزه روابط عمومی در آگاهی‌رسانی، ادامه داد: “نقش ما در این است که اطلاعات صحیح و علمی را با شفافیت و به شیوه‌ای مؤثر به جامعه منتقل کنیم. ارتباطات سلامت نه‌تنها به معنای ارائه اطلاعات پزشکی است، بلکه وظیفه دارد مردم را توانمند کند تا تصمیمات آگاهانه‌تری درباره سلامت خود بگیرند.”
بررسی تاریخچه ارتباطات سلامت توسط دکتر حسام‌الدین ریاحی
پس از سخنان افتتاحیه، دکتر حسام‌الدین ریاحی، پزشک و روزنامه نگار حوزه سلامت، عضو هیات علمی و معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و عضو گروه ارتقای سلامت فرهنگستان علوم پزشکی، سخنان خود را با بررسی تاریخچه ارتباطات سلامت در رسانه‌های ایران آغاز کرد. او با مروری بر دهه‌های گذشته، از اولین تلاش‌ها برای انتقال پیام‌های سلامت در دهه ۱۳۵۰ تا ایجاد شبکه‌های تخصصی سلامت در دهه ۱۳۸۰ گفت: “متاسفانه، ارتباطات سلامت در رسانه‌های ملی همواره با چالش‌هایی نظیر فقدان انسجام، نبود برنامه‌ریزی پایدار و سیاست‌گذاری‌های متناقض مواجه بوده است.”
وی با اشاره به پیام‌های متناقض و بی‌قاعده در رسانه‌های سلامت افزود: “بسیاری از پیام‌های مرتبط با سلامت در رسانه‌های عمومی، نه‌تنها آگاهی‌بخش نیستند، بلکه ممکن است باعث گسترش اطلاعات نادرست یا ایجاد نگرانی‌های بی‌جا شوند. این روند نیازمند بازبینی و اصلاح است.”
دکتر ریاحی برای حل این مشکلات، پیشنهاد داد که یک کانون حرفه‌ای ارتباطات سلامت در سطح ملی تشکیل شود تا با همکاری نهادهای علمی و رسانه‌ای، استانداردهایی برای تولید و انتشار پیام‌های سلامت تدوین شود.
سلبریتی شدن پزشکان و سواد سلامت از دیدگاه دکتر فرزانه کوهی
در بخش بعدی، دکتر فرزانه کوهی، پژوهشگر و فعال حوزه ارتباطات سلامت، به بررسی پدیده “سلبریتی شدن پزشکان” و نقش مخاطبان در گسترش اطلاعات نادرست پرداخت. او ارتباطات سلامت را ابزاری برای انتقال دانش به مردم و ارتقای سطح آگاهی آنان دانست و هشدار داد که: “در دنیای دیجیتال امروز، اطلاعات نادرست به سرعت گسترش می‌یابد و اغلب در قالب محتوای جذاب ارائه می‌شود. این اطلاعات می‌تواند باورهای نادرستی درباره درمان‌ها، داروها یا واکسن‌ها ایجاد کند و سلامت عمومی را به خطر بیندازد.”
وی با اشاره به ظهور پدیده سلبریتی شدن پزشکان گفت: “برخی پزشکان با استفاده از ابزارهای بازاریابی دیجیتال و تولید محتوای جذاب در فضای مجازی، شهرتی فراتر از دانش علمی خود کسب کرده‌اند. این روند، گرچه فرصت‌هایی برای آگاهی‌بخشی ایجاد می‌کند، اما در بسیاری از موارد منجر به تبلیغ محصولات غیرعلمی و افزایش مصرف‌گرایی می‌شود.”
دکتر کوهی همچنین به نقش سواد سلامت در مقابله با اطلاعات نادرست اشاره کرد و افزود: “سواد سلامت به مخاطبان کمک می‌کند تا اطلاعات علمی را از اطلاعات نادرست تفکیک کنند. اما پایین بودن سواد سلامت در جامعه، به گسترش باورهای غلط و مصرف‌گرایی در حوزه سلامت دامن می‌زند.”
او پیشنهاد کرد که فرهنگ‌سازی سلامت، آموزش سبک زندگی سالم و نظارت دقیق بر فعالیت پزشکان در فضای مجازی می‌تواند راهکاری موثر برای مقابله با این چالش‌ها باشد.
ثبت ديدگاه